KOTA KINABALU: Koporintaan pogun pinoposodia’ do soginumu’ RM6 riong montok pakej kopongunsuban ikonomi kumaa Koupisan Kopotundaan Intodonon Tulun (JPSM) montok monguhup sukod wagu ngaawi’ i pinotingkod om yolo’ natagakan intodonon koonu-onuan nosusuhut kinopogkorolihan pandemik Covid-19.
Luguan Montiri (KM), Datuk Seri Hajiji Haji Noor minoboros, pakej nopo dilo’ nga’ wookon pinggisoman i minaan onuo’ do koporintaan pogun id bajet do toun diti montok monoibau kaantaban i amu’ po insan kaantakai gama-gama’ do pandemik dilo’.
Pandemik diti okon nopo ko’ nokoowit kosusaon id ikonomi, nga’ nogi’ kobolingkahangan sosial, kolidasan om mogisusuai kobolingkahangan suai, lobi-lobi no i kapaampai do kopotundaan komulakan om ‘modal insan’, ka disio.
Ka disio, id pinggisoman monginggirot kopotundaan modal insan om mongimbulai sinakagon di koponokitopong om kisinangal, koporintaan pogun pinoposodia’ do RM22.96 riong id Bajet Pogun 2021 montok popoindalan kurusus om pingludaan komilaan id tiknologi, teknikal om pidagangan.
“Koporintaan nga’ pinoposodia’ nogi’ do RM55 riong montok sikulasip kumaa susumikul i mongoput pinsingilaan id kurusus poinggompit komilaan om Balajaran Teknikal om Pingludaan Vokasional (TVET) gisom id nayatan lobi kasawat,” ka disio.
Id nayatan Pisompuruan, ka disio, koporintaan pinopoimpuun mogisusuai piggisoman montok mongingkuri’ kosusaon i otoguang do rayat kaampai no Pelan ‘Jana Semula Ekonomi Negara (PENJANA) soginumu’ do RM35 bilion.
Wookon pinggisoman do PENJANA kaampai no Ababayan Subsidi Upah montok popointutun kopotimporononan pakakaraja’ om mongingkuri’ kopoundorongan pakakaraja’; kopogonuan om pingludaan ponguhupan montok pongindopuan id kopongunsuban kopogonuan pakakaraja’ miampai manahak ponguhupan kousinan kumaa touki; om ababayan kopomoruhangan komimilaan (reskilling) om kopoingkawasan komilaan (upskilling) i kituduan mongingkawas komilaan kumaraja’.
Id boboroson pinotomod disio doid pitimbungakan piromutan ‘Bridging the Skills Gaps’ i pinaanjur do MyProdigy Malaysia id Minds for Malaysia (M4M) di tadau Ko’onom, ka di Hajiji kopongongguran komulakan id Malaysia nosili kotongoban lolobi no id Sabah hinombo kogumuan komulakan kapaampai di pitanga’ kategori komilo om kikomilaan osiriba’.
“Miagal kogumuan pomogunan, Malaysia kiguno tumoguang kaantaban id koponudukan om momoguno komulakan i sapatut kosili tulun di kinimbulayan mooi do koponoluod kumaa kopotundaan sosonginan pogun.
“Nung kopongongguran komulakan kotilombus akawas om poinlaid, waya’ araat montok timpu anaru aantakan kohondot paganakan om mogigiyon nogi’ kopomiraag pogun,” ka disio.
Mantad dilo’, pidagangan pakarajaan kosili lobi monumpili’ om kiginaras monokitopong, ka di Hajiji sukod wagu lobi-lobi no graduan wagu mositi’ do ‘dinamik’ om ‘proaktif’ id kopoomungan mogisusuai komilaan id nawawayaan diolo’.
“Poinggoyoon komilaan dokoyu, ingkawasan komilaan tinan om kapasagaanpidagangan dokoyu. Ounsikou oku nokoilo do pitimbungakan diti nga’ monoibau nogi’ di kosuulon koporokison kopurimanan, koposuni ‘kreativiti’ om pomusarahan ‘kritis’, komilaan i gunoon montok mongingkawas kapasagaan pakarajaan,” ka disio.
I Boyoon Montiri minoboros, Koporintaan pogun ounsikou nakaanu misokodung miampai MyProdigy Malaysia montok papatantu’ koturunduson pitimbungakan piromutan diti montok koundaran susumikul om graduan, lolobi no komulakan Sabah.
“Otumbayaan oku do tongo’ tutumanud kaanu koundaran mantad piilangan nawawayaan id pitimbungakan diti mamaso diolo’ sumosodia’ umampai id koiyonon kumaraja’,” ka di Hajiji.